افزایش نفوذ چین در منطقه آسیا – اقیانوسیه

چین نفوذ اقتصادی خود در منطقه آسیا و اقیانوسیه را افزایش می‌دهد . نشست سازمان همکاری‌های اقتصادی آسیا - اقیانوسیه مناسبتی شد برای هشدار به آمریکا درباره نقش چین در منطقه ، ترامپ از حضور در این نشست خودداری کرد . نشست سازمان همکاری‌های اقتصادی آسیا -اقیانوسیه (اپک، APEC) استرالیا که روز شنبه ، ۲۶ آبان در پایتخت پاپوآ گینه‌نو برگزار شد که دو روز طول می‌کشد ، به تریبونی برای کشمکش لفظی میان ایالات متحده و چین تبدیل شده است .

رئیس جمهور چین در سخنرانی خود به آمریکا هشدار داد ، با یک برنامه‌ی اقتصادی خودمحور اقتصاد جهانی را به خطر نیندازد .شی جین ‌پینگ از شرکت‌کنندگان نشست اپک خواست ، در برابر سیاست‌های اقتصادی واشنگتن سکوت نکنند . او در ادامه تاکید کرد : « تاریخ نشان می‌دهد که درگیری ، چه از نوع جنگ سرد یا جنگ واقعی یا جنگ بازرگانی، هیچ برنده‌ای نخواهد داشت » . در مقابل ، مایک پنس ، معاون رئیس جمهوری ایالات متحده چین را به "شیوه‌های تجاری غیرمنصفانه" متهم کرد و گفت ، کشورش به این شیوه‌ها پاسخ مناسب خواهد داد . پنس تهدید کرد که واشنگتن می‌تواند تعرفه‌های گمرکی تنبیهی برای کالاهای چینی را که ۲۵۰ میلیارد دلار است دو برابر کند . معاون دونالد ترامپ از تمامی کشورها خواست ، از گرفتن وام‌هایی که استقلال آنها را تهدید می‌کند خودداری کنند و مانند ایالات متحده در وهله‌‌ی نخست به مصلحت خود بیندیشند . پنس همچنین تاکید کرد : ما شریکان خود را در دریای بدهی غرق نمی‌کنیم و استقلال آنها را به خطر نمی‌اندازیم. اگر با ما همکاری کنید ، ما هم‌پیمان شما خواهیم بود و همگی موفق خواهیم بود . دونالد ترامپ ، رئیس جمهوری آمریکا و همتای روس او ولادیمیر پوتین در این نشست شرکت نکرده‌اند .

نشست سازمان همکاری‌های اقتصادی آسیا - اقیانوسیه نمونه‌ای از فعالیت‌های چشمگیر چین برای افزایش نفوذ خود در منطقه است . پاپوآ گینه نو که فقیرترین عضو این سازمان به شمار می‌رود ، حتی از نظر اقتصادی قادر نیست که از میهمانان این نشست به شیوه‌ای مناسب پذیرایی کند . به همین دلیل بخش قابل توجهی از صدها میلیون دلار هزینه‌ی این نشست را چین و استرالیا تامین کرده‌اند . این دو کشور با یکدیگر برای نفوذ بیشتر در این کشور فقیر اما سرشار از معادن زیرزمینی رقابت می‌کنند . پاپوآ گینه نو که جزیره‌ای است در نزدیکی استرالیا ، از نظر استراتژیک نیز برای استرالیا اهمیت ویژه‌ای دارد . چین در سال ۲۰۱۷ حدود چهار میلیارد دلار کمک اقتصادی در اختیار کشورهای جزیره‌ای منطقه‌ی آسیا – اقیانوسیه قرار داد که بخش اعظم آن برای جاده‌سازی در پاپوآ گینه نو هزینه شد . کمک‌های اقتصادی استرالیا به کشورهای این منطقه در سال اقتصادی ۲۰۱۷ - ۲۰۱۸ حدود ۸۱۵ میلیون دلار بود که به تازگی دو میلیارد دلار به آن اضافه شد . آیا چین جایگزین کشورهای غربی می‌شود؟ تا سال ۲۰۱۴ استرالیا ، ایالات متحده و نیوزلند در مجموع بیشترین کمک‌های نقدی را در اختیار کشورهای منطقه اقیانوسیه می‌گذاشتند ، اما در سال ۲۰۱۷ چین وعده‌ی کمک‌های بیشتری به این کشورها داد و به نظر می‌رسد که در درازمدت جای سه کشور نام‌برده را خواهد گرفت .

آدام نی ، کارشناس امور چین در دانشگاه ملی استرالیا عقیده دارد ، استرالیا ، نیوزلند و ایالات متحده برای مدتی طولانی کشورهای جزیره‌ای (آسیا – اقیانوسیه) را حیات خلوت خود می‌دانستند ، اما افزایش نفوذ چین در این منطقه هشداری برای این سه کشور به‌شمار می‌رود . نی ضمن تاکید بر اینکه این سه کشور باید برای حفظ نفوذ خود از این پس به خود زحمت بیشتری بدهند می‌گوید : پیامد تشدید رقابت بین چین و هم‌پیمانان ایالات متحده می‌تواند کمک‌های اقتصادی بیشتر ، سرمایه‌گذاری و همکاری‌های جالبتر برای کشورهای این منطقه باشد . پیتر اونیل ، نخست‌وزیر پاپوآ گینه نو ، ضمن بیان اینکه شی جین پینگ دوست خوب کشور او به‌شمار می‌رود ، می‌گوید : او به کشور ما اهمیت می‌دهد و من در هفت سال گذشته ۱۲ بار به چین سفر کرده‌‌ام . ناظران سیاسی عدم حضور دونالد ترامپ در نشست سران اتحادیه جنوب شرق آسیا آسه‌آن در سنگاپور و اکنون در نشست اپک را نشانه‌ی بسیار بدی برای هم‌پیمانان ایالات متحده در آسیا می‌دانند . لی هسین لونگ ، نخست‌وزیر سنگاپور در نشست آسه‌آن گفت ، کشورهای عضو این اتحادیه امیدوارند که ناچار نباشند ، از میان قدرت‌های جهانی یکی را انتخاب کنند . اما به اعتقاد او ، روزی خواهد رسید که آنها باید به نفع یکی از قدرت های جهانی تصمیم بگیرند .

سازمان همکاری های اقتصادی آسیا - اقیانوسیه در سال ۱۹۸۹ تشکیل شد و در حال حاضر ۲۱ کشور حاشیه اقیانوس آرام عضو آن هستند . این کشورها بیش از ۴۵ درصد جمعیت جهان را در خود جا داده اند و علاوه بر این ، بیش از نیمی از بازدهی اقتصادی جهان و در مجموع سریع ترین رشد اقتصادی را دارند .