با کاهش التهابات ارزی و پیدایش کمی ثبات طی روزهای اخیر در بازار سکه و دلار، بازارهای کالایی با کمی ثبات همراه شده اند. متوسط نرخ حوزه های شمش و میلگرد در بازار آزاد طی روزهای اخیر با کاهش روبرو شده که می توان این امر را معلول چند علت دانست.
اول اینکه به نظر می رسد میزان نقدینگی در بازار بر اثر خریدهای هفته های گذشته در جهت فرونشاندن عطش تبدیل ریال به کالاهای با دوام کاهش یافته و دست برخی تجار برای خرید کالا خالی است.
از سوی دیگر، گفتگوهای تیم مذاکره کننده ایرانی با همتایان اروپایی و اخبار خوش رسیده صرف نظر از صحیح یا غلط بودن آنها باعث شده تا امیدها در جهت کنترل ارزش پول ملی بر اساس واقعیات اقتصادی و نه نرخ های دستوری بیشتر شده و کمی از هیجان بازار کاسته شود.
اما ذکر این نکته ضروری است که علیرغم عدم انجام رقابت در عرضه دیروز شرکت ذوب آهن در بورس کالا و معامله به قیمت پایه، امروز عرضه شمش فولاد خوزستان با رقابت سنگین خریداران به سقف مجاز ۱۰ درصدی رقابت رسید. با فرض اینکه مصوبه وزارت صمت در خصوص صادرات کالا تنها توسط تولیدکننده و یا نماینده مجاز آن لزوم اجرایی داشته باشد، بایستی تفاوت دو معامله دیروز را در چند نکته دانست.
ابتدا اینکه ماهیت شمش و میلگرد در نوع استفاده با یکدیگر تفاوت دارند.
خریداران نهایی میلگرد عمدتا سازندگان مسکن هستند که در شرایط رکود فعلی مسکن تمایل چندانی به خرید مقاطع ساختمانی ندارند.
خریداران شمش اما نوردکارانی هستند که در حال حاضر نیز با ظرفیت کمی کار می کنند و نمی توانند کارخانه های خود را تعطیل نمایند. از این رو مجبور به خرید شمش می باشند و بهتر می بینند که این کالا را با قیمت های دستوری و جذاب بورس کالا تهیه نمایند.
از سوی دیگر، طولانی شدن مذاکرات با اروپا در جهت دور زدن تحریم های آتی آمریکا علیه ایران و عدم مخابره اخبار جدید باعث شده تا اعتماد فعالان بازار به تقویت پول ملی کاهش کاهش یابد. همانطور که شاهد بودیم، بهای ارز و طلا امروز مجددا در مدار صعودی قرار گرفت و احتمال می رود که در صورت عدم نتیجه گیری در مذاکرات این روند در روزهای آتی نیز تکرار شود. نکته ظریف دیگر در عرضه های دو روز گذشته، زمان اجرای آنها می باشد.
عرضه شرکت ذوب آهن در اولین روز هفته و پیش از مشخص شدن روند بازار انجام شد و خود به نوعی به بازار جهت داد. از سوی دیگر، چهارشنبه ها معمولا برای بازار سرمایه با افت همراه است و ذوب آهن نیز از این امر مستثنی نبود که باعث انعکاس این افت در معاملات محصولات این شرکت شده است. حال آنکه، عرضه فولاد خوزستان در روز دوم هفته و پس از مشخص شدن جهت گیری قیمت فولاد انجام شده است. این در حالیست که فولاد مبارکه عرضه خود را از روز یکشنبه به روز سه شنبه موکول نمود.
این احتمال وجود دارد در صورتی که طی روزهای آتی و با نزدیک شدن به شروع دور اول تحریم های امریکا اعضای ۱+۴ به توافق جامعی در جهت جلب رضایت طرفین خصوصا ایران نرسند، شرایط برای ریال به روال گذشته بازگردد و عطش بازار برای تبدیل پول ملی به کالا افزایش یابد. این مسئله البته صرف نظر از سیاست های پولی داخلی مانند افزایش نقدینگی در جامعه که باعث ایجاد تورم خواهد شد می باشد.
با سررسید شدن بخش جدیدی از سپرده های یکساله در شهریور ماه، حجم عظیمی از نقدینگی به بازار وارد خواهد شد که در صورت عدم هدایت درست می تواند به بازارهای کالایی و یا سایر بازارهای موازی مانند سکه و ارز وارد شود. این انتظار وجود دارد که دولت بخشی از سیاست ها که کنترل آنها میسر است را اصلاح نماید. از این دست می توان عدم دخالت دستوری در قیمت گذاری ها و آزادسازی معاملات ارز صادرکنندگان اشاره نمود. مسائلی که شاید بتواند بخشی از احتمال التهاب مجدد بازارها را خنثی نماید.